Lesana

Khaosong ea kajeno ea lichelete, ho fumana likalimo tse potlakileng le tse fumanehang habonolo ho bohlokoa haholo, haholo-holo sebakeng se kang Lesotho. 'Lesana', kapa Lesana Financial Services Ltd, e iponahalitse e le moetapele lekala lena, e fana ka tharollo ea lichelete ka theknoloji e tsoetseng pele. E le sengoli sa litaba le mohlahlobi oa lichelete, ke tla hlahloba Lesana ka botlalo, ho fana ka leseli le bohlokoa ho ba batlang likalimo.

Kakaretso ea Lesana le Nalane ea Eona

Lesana Financial Services Ltd (Lesana Lesotho Ltd) e ngolisitsoe ka molao Lesotho ka nomoro ea 26662201002, 'me ntlo-kholo ea eona e fumaneha Ground Floor, Development House, Kingsway Road, Maseru. E thehiloe ka selemo sa 2013 e le lekala la Select Africa Group, Lesana ke k'hamphani e ikemetseng, e sebelisa chelete ea Select Africa Limited, e leng mokhatlo oa lichelete tse nyenyane o shebaneng le matlo Afrika ka bophara.

Lesana e sebetsa e le setsi sa lichelete se senyenyane se sa amoheleng chelete e bolokiloeng, tlas'a tlhokomelo ea Banka e Kholo ea Lesotho (CBL). Sepheo sa eona se ka sehloohong ke ho fana ka likalimo tsa bareki le tsa matlo. Bareki ba eona ba ka sehloohong ke basebeletsi ba mmuso, ba lik'hamphani tse ikemetseng (parastatal employees), le bareki ba khethiloeng ba lekala la poraefete, ba batlang likalimo tsa tšohanyetso, tsa debit order, tsa nakoana, le tse amanang le moputso.

Sehlopha sa batsamaisi ba Lesana se na le boiphihlelo bo pharaletseng. Seabata Ntelo, CEO, o na le boiphihlelo ba lilemo tse fetang 20 ho Nedbank Lesotho le Banka e Kholo ea Lesotho. Khauhelo Ramakongoana ke Motsamaisi e Moholo, ha Thato Lerata e le CFO, le Khoabane Chapi a etella pele lefapha la thekiso.

Lihlahisoa tsa Likalimo le Lits'ebeletso

Lesana e fana ka mefuta e fapaneng ea lihlahisoa tsa likalimo, e etselitsoe ho lumellana le litlhoko tse fapaneng tsa bareki ba eona. Mona ke lintlha tse qaqileng:

1. Kalimo ea Tšohanyetso (Emergency Loan)

• Chelete: Ho tloha M500 ho isa M5,000.
• Tefiso ea Tsoala: 5% ka khoeli (e ka bang 60% ka selemo).
• Nako ea Ho Lefa: Ho fihlela likhoeli tse 5; e ka alimoa hape hang ha e qetile.
• Litefiso: Tefiso ea ts'ebetso ea 2%; ha ho tefiso ea ho qala; tefiso ea tieho ea 3% ka khoeli.
• Tiiso ea Kalimo: Ha ho hlokahale tiiso ea thepa (unsecured).

2. Kalimo ea Debit Order (Debit Order Loan)

• Chelete: Ho tloha M1,000 ho isa M20,000.
• Tefiso ea Tsoala: 30% – 35% ka selemo.
• Nako ea Ho Lefa: Ho fihlela likhoeli tse 24.
• Litefiso: Tefiso ea ho qala ea 1%; tefiso ea tsamaiso ea khoeli le khoeli ea M10; tefiso ea tieho ea M50.
• Tiiso ea Kalimo: Ha ho hlokahale tiiso ea thepa (unsecured); ho hlokahala debit order ea moputso.

3. Kalimo e Amanang le Moputso (Payroll Loan)

• Chelete: Ho tloha M5,000 ho isa M250,000.
• Tefiso ea Tsoala: Prime + 3% (e ka bang 13.75% – 14.75% ka selemo).
• Nako ea Ho Lefa: Ho fihlela likhoeli tse 84.
• Litefiso: Tefiso ea ho qala ea 1.5%; tefiso ea inshorense ea 0.25%.
• Tiiso ea Kalimo: Assignment ea moputso; ka boikhethelo ho ka hlokoa tiiso ea thepa.

4. Lichelete tsa Matlo le Bareki (Housing / Consumer Finance)

• Chelete: Ho tloha M100,000 ho isa M550,000.
• Tefiso ea Tsoala: Prime rate (10.75% ka selemo).
• Nako ea Ho Lefa: Ho fihlela likhoeli tse 120.
• Litefiso: Litefiso tsa ho ngolisoa ha molao; litefiso tsa cadastral.
• Tiiso ea Kalimo: Mortgage holim'a thepa.

Mokhoa oa Kopo le Litlhokahalo

Lesana e ikemiselitse ho etsa hore mokhoa oa ho etsa kopo o be bonolo le ho fumaneha. U ka etsa kopo ka mekhoa e fapaneng:

• App ea Mohala: E fumaneha ho Google Play le App Store.
• Web portal: U ka etsa kopo inthaneteng.
• Makala: Lesana e na le makala a 9 ho pholletsa le naha, ho kenyeletsa Maseru, Leribe, Mafeteng, Butha-Buthe, Qacha’s Nek, Mokhotlong, Thaba-Tseka, Quthing, le Mohale’s Hoek.
• Mohala: Bakeng sa likalimo tsa tšohanyetso tse ka alimoang hape, ho ka sebelisoa mohala.

Litlhokahalo tsa Kopo (KYC)

Ho etsa kopo, u tla hloka ho fana ka litokomane tse latelang:

• ID (Boitsebiso ba naha).
• Bopaki ba bolulo.
• Lipampiri tsa moputso (payslips).
• Litlaleho tsa banka (bank statements).

Lesana e netefatsa boitsebiso ka lirekoto tsa boitsebiso ba naha le bopaki bo tsoang ho mohiri. Ho tloha ka 2025, ba qalisitse ho sebelisa ho skena ID ka app le eKYC bakeng sa netefatso e potlakileng.

Ts'ebetso ea ho Fumana Lichelete le Ho Lefa

Kamora ho amoheloa ha kopo ea hau, chelete e ka fetisetsoa akhaonteng ea hau ea banka, ka mobile money (Mukuru, Orange Money), kapa oa e nka ka chelete makaleng a Lesana. Bakeng sa likalimo tsa moputso le tsa debit order, ho sebelisoa debit orders tse iketsang ho bokella chelete. Lesana e boetse e romella melaetsa ea SMS ho hopotsa bareki ka litefo, 'me e na le sehlopha sa barekisi ba sebetsanang le bareki ba liehisang litefo.

App ea Mohala le Phihlelo ea Mosebelisi

App ea Lesana e fumaneha ho Google Play le App Store, 'me e na le lintlha tse ntle (Android 4.1/5, iOS 4.3/5). Litšobotsi tsa eona li kenyelletsa:

• K'halekuleita ea kalimo.
• Litsebiso tsa tumello ea hang-hang.
• Ho kenya litokomane.
• Ho alima hape.
• Kemiso ea litefo.
• Ts'ehetso ea moqoqo (chat support).

Tsena li etsa hore phihlelo ea mosebelisi e be bonolo le e sebetsang.

Boemo ba 'Maraka, Bahanyetsi le Kamohelo ea Bareki

Lesana ke setsi se seholo ka ho fetisisa sa lichelete tse nyenyane se sa amoheleng chelete e bolokiloeng ka bongata ba likalimo le marang-rang a makala Lesotho, se nang le kabelo ea 35% ea likalimo tsa lichelete tse nyenyane tse nang le laesense ka 2024.

Boemo ba Molao le Tumello

Lesana e na le laesense tlas'a Melao ea Litsi tsa Lichelete tse Nyenyane ea Banka e Kholo ea Lesotho, 'me e hlahlojoa selemo le selemo bakeng sa ho netefatsa hore e latela melao. E na le tlaleho e hloekileng ea ho latela melao 'me ha e e-so fumane likotlo tse kholo.

Bahanyetsi ba Bohlokoa

Bahanyetsi ba eona ba ka sehloohong ke Letshego Lesotho, Standard Lesotho Bank (ka likalimo tsa eona tsa SmartApp), Nedbank Lesotho, le FNB Lesotho (likalimo tse sa sireletsoang ka thepa).

Phapang ea Lesana

Lesana e ipha phapang ka:

• Ho tsepamisa maikutlo haholo likalimong tsa basebeletsi ba mmuso.
• Ho fana ka likalimo tsa nakoana tse ka alimoang hape le litheolelo tsa tsoala.
• Ho ngolisoa ha litlamo tsa k'hamphani, ho eketsa mehloli ea lichelete le botumo.

Maikutlo a Bareki le Litlhoko

Ka kakaretso, bareki ba fana ka maikutlo a matle ka ho potlaka ha ho fana ka chelete le tšebeletso ea bareki. Leha ho le joalo, litletlebo tse tloaelehileng li kenyelletsa tsoala e phahameng ea likalimo tsa nakoana, tieho e sa tloaelehang ea litsebiso tsa SMS, le chelete e fokolang ea likalimo tsa tšohanyetso ha ho nahanoa ka litšenyehelo tse ntseng li phahama.

Lesana e boloka setsi sa mehala se sebetsang ka nako eohle, tšehetso ea moqoqo, le bahlahlobi ba ikhethileng ba bareki. E boetse e etsa mananeo a ho ruta bareki ka lichelete.

Keletso ho ba Batlang ho Kalima

E le mohlahlobi oa lichelete, ke fana ka keletso e latelang ho Basotho ba nahanang ho alima ho Lesana kapa ho setsi sefe kapa sefe sa lichelete:

1. Bala le ho Utloisisa Lipehelo: Pele o saena tumellano efe kapa efe, etsa bonnete ba hore u utloisisa ka botlalo litefiso tsa tsoala, litefiso tse ling, nako ea ho lefa, le likotlo tsa tieho. Se ke oa tsilatsila ho botsa lipotso haeba ho na le seo o sa se utloisiseng.
2. Etsa Tekanyetso ea Hao: Etsa bonnete ba hore u na le bokhoni ba ho lefa kalimo ntle le ho ipeha mathateng a lichelete. Kalimo e lokela ho rarolla bothata, eseng ho theha bocha.
3. Bapisa Lits'ebeletso: Leha Lesana e fana ka lits'ebeletso tse ntle, ho bohlokoa ho bapisa lihlahisoa tsa eona le tsa bahanyetsi ba bang ba 'marakeng ho fumana se u loketseng hantle ka ho fetisisa.
4. Sebelisa App ea Mohala: Haeba u na le monyetla, sebelisa app ea Lesana. E ka u thusa ho laola kalimo ea hau, ho bona litefo, le ho fumana litsebiso habonolo.
5. Lejara ka Boikarabello: Likalimo tsa tšohanyetso li na le tsoala e phahameng ka khoeli. Li lokela ho sebelisoa feela maemong a tšohanyetso e le kannete le ha u tseba hore u tla khona ho li lefa kapele.

Ka kakaretso, Lesana e fana ka tharollo ea bohlokoa ea lichelete ho Basotho, haholo-holo basebeletsi ba mmuso le ba lik'hamphani tse ikemetseng. Ka theknoloji ea eona e tsoetseng pele le lits'ebeletso tse fapaneng, e tsoela pele ho etella pele 'maraka oa lichelete tse nyenyane Lesotho. Bareki ba lokela ho ba hlokolosi le ho etsa lipatlisiso tse feletseng pele ba nka kalimo leha e le efe.