Nedbank

Kenyelletso le Semelo sa Nedbank Lesotho

Nedbank Lesotho Limited ke karolo e felletseng ya Nedbank Group, e leng e 'ngoe ya dibanka tse nne tse kgolo tsa khoebo naheng ya Lesotho. E thehilwe ka Pherekhong 1997, ka mora ho reka Standard Chartered Bank (Lesotho) Limited, Nedbank Lesotho e se e le motshwari wa ditjhelete ya bohlokwa, e fanang ka ditirelo tse ngata ho batho, dikgwebo tse nyane le tse mahareng, le dikhampani tse kgolo. Ka makala a 10 le ho sebedisa mekgwa ya dijithale e kang sesebelisoa sa mohala, inthanete le USSD, Nedbank e fihlella bareki ba bangata naheng ka bophara.

Banka ena e laolwa ka molao ke Banka e Kholo ya Lesotho (Central Bank of Lesotho) mme e ngodisitswe tlasa Nomoro 92/191. E sebetsa ka mokgwa wa "universal banking", ho bolelang hore e fana ka mefuta eohle ya ditirelo tsa banka, ho kenyelletsa le dikadimo tsa botho, tsa matlo, tsa dikoloi, le tsa kgwebo. Ho hakanngwa hore ka selemo sa 2024, Nedbank Lesotho e bile le lekeno la USD 20 milione, e bontshang boemo ba yona bo tiileng mmarakeng.

Sebopeho le Mokgwa wa Tshebetso

Nedbank Lesotho ke karolo ya Nedbank Group, e leng banka e kgolo Afrika Borwa, e thathamisitsweng ho JSE le Namibian Stock Exchange. Old Mutual plc e na le karolo e ka bang 54% ho Nedbank Group. Boemo bona ba kopanelo le banka e kgolo ya machaba bo fa Nedbank Lesotho botsitso le bokgoni ba ho fana ka ditirelo tsa maemo a hodimo, le ho kenya tshebetsong theknoloji e ntjha.

Banka e shebane le mefuta e fapaneng ya bareki. Bakeng sa dikadimo tsa botho, e shebane le batho ba nang le meputso e sa fetoheng. Bakeng sa dikadimo tsa matlo, e shebane le beng ba matlo. Bakeng sa kgwebo, e fana ka dithuso ho borakgwebo bakeng sa tjhelete ya ho sebetsa le dikadimo tsa nako e telele. Hape e fana ka ditirelo tsa matsete ho batho ba nang le tjhelete e ngata.

Dithuso tsa Dikadimo le Ditirelo tsa Nedbank

Nedbank Lesotho e fana ka mefuta e fapaneng ya dikadimo ho fihlella ditlhoko tse fapaneng tsa bareki ba yona. Keletso ke hore o bale ka hloko maemo a kalimo ka 'ngoe ho netefatsa hore e o loketse.

1. Dikadimo tsa Botho (Personal Loans)

• Kalimo ya Botho e Tlwaelehileng (Ordinary Personal Loan): Sena ke sekgahla sa kalimo se sa tiiswang ka thepa. Tjhelete e tloha ho M 1,500 ho isa ho M 50,000. Nako ya tefo e ka ba dikhoeli tse 12 ho isa ho tse 60.
• Kalimo ya Botho ya Baithuti ba Bacha (Young Professionals Personal Loan): Ena ke kalimo e etseditsweng batho ba qalang mesebetsi ya bona mme ba na le meputso e hodimo. Tjhelete e tloha ho M 31,000 ho isa ho M 100,000. Nako ya tefo le yona ke dikhoeli tse 12 ho isa ho tse 60. Ho fumana kalimo ena, o hloka ho ba le moputso o ka bang M 20,000 kapa ho feta. Kalimo ena e hloka inshorense ya bophelo kapa ya bokooa.

Litefiso tsa Tswala le Ditefiso Tse Ding: Litefiso tsa tswala tsa Nedbank Lesotho di "market-related" (di tsamaellana le tsa mmaraka), empa ha di phatlalatsoe phatlalatsa. Ho bohlokwa ho botsa ka tswala e nepahetseng pele o etsa kopo. Ho na le ditefiso tsa tshebetso (processing fee), le ditefiso tsa inshorense (premium ya inshorense e ka lekana le tjhelete ya kalimo ho dikalimo tse ding). Hape ho na le ditefiso tsa ho dieha ho lefa (late-payment fees).

2. Dikadimo tsa Matlo (Home Loans)

Bakeng sa ba batlang ho reka kapa ho aha matlo, Nedbank e fana ka dikadimo tsa matlo. Banka e ka alima ho fihlela ho 80% ya boleng ba ntlo (Loan-to-value - LTV). Nako ya tefo e telele haholo, e ka fihla ho dikhoeli tse 240 (lilemo tse 20). Litefiso tsa tefo ya kgwedi di tlameha ho se fete 35% ya moputso wa hao o feletseng wa kgwedi. Litefiso tsa tswala le tsona ke tsa mmaraka, empa ha di phatlalatsoe ka botlalo.

3. Dikadimo tsa Dikoloi (Vehicle Finance)

Nedbank e fana ka ditirelo tsa ho alima tjhelete ya dikoloi, leha ditaba ka botlalo di sa phatlalatswe phatlalatsa. Ho fumana lesedi le felletseng, o ka ikopanya le mookameli wa likamano tsa bareki (Relationship Manager) bankeng.

4. Dikadimo tsa Kgwebo le Overdrafts

• Overdraft ya Tjhelete ya ho Sebetsa (Working Capital Overdraft): Sena ke sekgahla se thusang dikgwebo ho ba le tjhelete e lekaneng bakeng sa tshebetso ya letsatsi le letsatsi. Boholo ba sekgahla bo itshetlehile ka tshekatsheko ya banka ya mokitlane wa kgwebo. Tswala e itshetlehile ka "prime rate" hammoho le karolo ya kotsi (risk margin).
• Dikadimo tsa Kgwebo tsa Nako e Telele (Business Term Loans): Tsena ke dikadimo tsa nako e kgutshwane ho isa ho e mahareng bakeng sa ho reka dithoto kapa ho lefella dikoloto. Maemo le tjhelete di lokiswa ho latela ditlhoko tsa kgwebo.

Ditefiso le Dikoloto Tse Ding: Dikadimo tsohle di na le ditefiso tsa tshebetso (origination/processing fees), ditefiso tsa inshorense, le dikotlo tsa ho dieha ho lefa.

Mokgwa wa Kopo le Ditirelo tsa Dijithale

Nedbank e ikemiseditse ho etsa hore ditirelo tsa yona di fihlellehe habonolo ka mekgwa e fapaneng, haholoholo ya dijithale.

1. Mekgwa ya Kopo

O ka etsa kopo ya kalimo kapa wa fihlella ditirelo tsa Nedbank ka mekgwa e latelang:

• Sesebelisoa sa Mohala (Mobile App): Sesebelisoa sa Nedbank Money (Africa) se fumaneha ho disebediswa tsa iOS le Android.
• Inthanete Banking: O ka fihlella ditirelo ka sebaka sa marangrang sa Nedbank.
• USSD Banking: Ka ho daela *120*140#, o ka fihlella ditirelo tse ding tsa banka. Sena ke mahala ka nako eohle ya ho ingodisa, empa o ka lefiswa ke founu ya hao.
• Makala le Li-ATM: Nedbank e na le makala a 10 naheng ka bophara le li-ATM tse hokahanyetswang le LeSwitch. Makala a fumaneha Maseru, Berea, Mafeteng, Mohale’s Hoek, Maputsoe, Hlotse, Butha-Buthe le Roma.

2. Ditlhoko tsa Kopo (KYC & Onboarding)

Ho etsa kopo, o tla hloka ho fana ka ditokomane tse latelang:

• Tokomane ya boitsebiso e sebetsang (Valid ID).
• Bopaki ba bolulo (Proof of residence).
• Slaeboto sa moputso kapa bopaki ba chelete ya khoebo (bakeng sa dikgwebo tse nyane).
• Ho tlatsa foromo ya boitsebiso ba lekgetho (CRS/FATCA self-certification).

Banka e sebedisa mokgwa wa yona wa ho lekola mokitlane (internal credit scoring) le ho lekola bokgoni ba ho lefa (affordability assessment) ho latela moputso wa hao, dikoloto tse seng di le teng, le nalane ya hao ya dibanka.

3. Sesebelisoa sa Mohala sa Nedbank Money (Africa)

Sesebelisoa sena sa mohala se fana ka dipolokelo tse ngata ho nolofatsa bophelo ba banka ba bareki. Dipolokelo tse ka sehloohong di kenyelletsa:

• Ho bona kakaretso ya tjhelete ya hao (balance overview).
• Ho fetisetsa tjhelete (funds transfer).
• Ho lefa dikoloto (bill payments).
• Dikarete tsa dijithale (virtual cards) le ho laola karete ya hao (freeze/unfreeze).
• Li-calculator tsa dikadimo.
• Ho fumana li-ATM le makala a banka.
• Ditsebiso tsa ditshebetso (transaction alerts).
• Chatbot ya Enbi bakeng sa lipotso le thuso.

Boemo ba Bareki le Dipelaelo tsa Sesebelisoa: Sesebelisoa sa Nedbank Money (Africa) se na le ditshebeletso tse ngata, empa maikutlo a bareki a fapana. Ho Google Play Store, se na le karolelano ya dinaledi tse 2.9 (ho tswa ho dinaledi tse 5). Dipelaelo tse tlwaelehileng di kenyelletsa mathata a ho kena (login loops), ho putlama ha sesebelisoa (crashes), le boitsebiso bo bosesane ho tswa ho tshehetso ya bareki. Hape ho na le dipelaelo ka ho se tsitse ha sesebelisoa, ho dieha ha bopaki ba tefo, le ho tswa ka nako eohle (frequent log-outs).

Boemo ba Mmaraka, Taolo le Keletso

1. Boemo ba Taolo le Laesense

Nedbank Lesotho e na le laesense e tswang ho Banka e Kholo ya Lesotho mme e laolwa tlasa Molao wa Dibanka (Banking Act) le Molao wa Sisteme ya Tefo ya Naha (National Payment System Act). Sena se netefatsa hore banka e sebetsa ho latela melao e behilweng ho sireletsa bareki le ho boloka botsitso ba ditjhelete. Hape e dula e latela melao ya AML/CTF (Anti-Money Laundering/Combating the Financing of Terrorism) le FATCA/CRS. Bareki ba sireleditswe ka mokgwa wa ho rarolla dikgotlhang le tataiso ya dipelaelo.

2. Boemo Mmarakeng le Bahlolisani

Nedbank Lesotho e na le karolo e ka bang 20% ya thepa ya dibanka tsa khoebo naheng (sena ha se a netefatsoa phatlalatsa). Bahlolisani ba yona ba baholo Lesotho ke First National Bank Lesotho, Standard Lesotho Bank, le Lesotho Post Bank. Nedbank e ikgetholla ka boqhetseke ba yona ba dijithale (e lemohetswe ka dikgau bakeng sa sesebelisoa sa yona sa mohala), ho hokahana le LeSwitch, le ho fana ka ditirelo tsa likamano tse haufi le bareki ba yona (relationship banking).

3. Keletso e Sebetsang Bakeng sa Ba Batlang ho Alima

Pele o etsa qeto ya ho alima tjhelete ho Nedbank Lesotho kapa banka efe kapa efe, ho bohlokwa ho nahana ka dintho tse latelang:

• Utloisisa Maemo ka Botlalo: Kopa ho tseba litefiso tsa tswala, ditefiso tsa tshebetso, le dikotlo tsa ho dieha ho lefa ka botlalo. Botsa ka inshorense e hlokahalang le hore na e sebetsa jwang.
• Lekola Bokgoni ba Hao ba ho Lefa: Etsa bonnete ba hore o ka kgona ho lefa kalimo ntle le ho tsenya tjhelete ya hao ya kgwedi kotsing. Hopola hore litefiso tsa kalimo ya matlo di ke ke tsa feta 35% ya moputso wa hao.
• Sebedisa Ditirelo tsa Dijithale ka Bohlale: Haeba o rerile ho sebedisa sesebelisoa sa mohala, elellwa dipelaelo tse tlwaelehileng tsa bareki mme o itokisetse ho sebedisa mekgwa e meng (joalo ka makala a banka kapa inthanete banking) haeba sesebelisoa se na le mathata.
• Bapisa le Bahlolisani: Se ke wa etsa qeto kapele. Bapisa dikalimo le ditirelo tsa Nedbank le tsa dibanka tse ding tsa Lesotho ho fumana se o loketseng ka ho fetisisa.
• Alima ka Boikarabelo: Se ke wa alima tjhelete e ngata ho feta eo o e hlokang kapa eo o ka e kgonang. Kalimo ke boikarabelo bo boholo.

Nedbank Lesotho e fana ka mefuta e mengata ya ditirelo tsa ditjhelete, mme e bohlokwa ho batho le dikgwebo tsa Lesotho. Ka ho utloisisa ditirelo tsa yona, litefiso, le ditlhoko tsa kopo, o ka etsa diqeto tse bohlale tsa ditjhelete.